Sint Joris

Gisteren

Wat heeft Amersfoort met Aragón, Hannover en Mantua? Al deze steden hebben Sint Joris als beschermheilige. De oude aanduiding ‘patroonheilige’ is voor Harry Potterlezers vertrouwd als de patronus, de beschermende kracht die men magisch kan oproepen. Zoals Amsterdam Sint Nicolaas kent als beschermer van de zeevarenden, en Utrecht Sint Maarten in ere houdt, zo staat onze stad onder bescherming van Sint Joris. Het wapen van Amersfoort is dan ook het schild van Sint Joris, tegenwoordig gemoderniseerd tot een knipogende emoji.

De meeste heiligen uit de geschiedenis waren vredelievend. Maar Joris was een dapper soldaat, hij kon goed met het zwaard overweg. Hij werd de ‘ridder van God’ genoemd. Maar door openlijk voor zijn geloof uit te komen kwam hij in conflict met de keizer en zo is hij op 23 april van het jaar 300 onthoofd. Gisteren was dus de naamdag van Sint Joris en dat had natuurlijk gevierd moeten worden met een groot feest in de stad. Maar dat heb ik even gemist.

Wel stond er een groepje mensen op ’t Hof te kijken naar de ridder te paard die elk heel uur uit zijn huisje bovenop de waag tevoorschijn komt. Ze vroegen zich af wat het voorstelde. Dus toen heb ik mezelf maar aangeboden om het verhaal te vertellen van Sint Joris, want dat is die ridder, naar wie ook de grote kerk vernoemd is. Ik vind dat een belangrijk verhaal. Het vertelt over ridders, draken en prinsessen, en dan weet je al hoe het gaat: de prinses is machteloos, de draak gevaarlijk, maar de ridder dapper. En daarom komt het goed.

Het lijkt een sprookje, maar als je voorbij het kinderverhaal kijkt wordt het opeens een spannend verhaal voor volwassenen. Want de draak staat voor het kwaad en de prinses voor de samenleving als geheel, voor de stad. Alle mensen zijn immers koninklijk en kwetsbaar. Maar zullen wij, ridders (m/v/x) in staat zijn om de draak te overwinnen, met hulp van Sint Joris? Zijn wij wel zo moedig? Of houden we liever onze mond en kijken weg?  

Het kwaad heeft vele gezichten, als een echte veelkoppige draak. Die koppen zijn in elke tijd anders en voor iedereen anders. Je kunt denken aan het kwaad van grootheidswaanzin en oorlog. Of het monster van stereotypering en vooroordelen, zoals bij het toeslagenschandaal. Of het belang van regels en geld boven mensen. Het kwaad van buitensluiten. Het kwaad van respectloos iemands grenzen negeren.

In de hemel strijdt de aartsengel Michael met de duiveldraak, op aarde is het de taak van Joris om ten strijde te trekken en het goede te redden uit de klauwen van het kwaad.

Ik hoop dat wij in Amersfoort dapper die draak telkens een kop afhakken, om samen de prinses, onze stad, te bevrijden uit de macht van het kwaad. En zoals het hoort bij een sprookje: dan wordt de liefde gevierd en leeft iedereen nog lang en gelukkig. Fijn ook, dat het net lente gaat worden!

(Deze column is gepubliceerd op 24 april 2024 in De Stad Amersfoort)