Man & Macht 

(Column voor De Stad Amersfoort (16 feb 2022) )

Op de dag dit ik deze column schrijf is net bekend geworden dat Marc Overmars aftreedt als directeur van het beursgenoteerde bedrijf Ajax. Zijn positie was onhoudbaar geworden omdat hij vele grensoverschrijdende berichten schreef aan vrouwelijke collega’s. Goed dat dit naar buiten komt en goed dat hij de consequenties aanvaardt van zijn fouten. Tegelijkertijd klinkt in de berichtgeving door dat het niet écht erg was. En dat het ook erg sneu is voor Marc zelf, want hij had niet door dat hij over grenzen ging. Overmars schrijft zelf: “Dit heeft ook grote impact op mijn privésituatie. Daarom verzoek ik iedereen mij en mijn gezin met rust te laten.” Ik kan me zomaar voorstellen dat de vrouwen die hij lastigviel met onprofessionele berichten hem een soortgelijke app gestuurd hebben. Mag je anderen lastigvallen en zelf vragen om met rust gelaten te worden?  

De Raad van Commissarissen roemt zijn uitstekende staat van dienst voor Ajax en schrijft: “Het is bijzonder pijnlijk voor iedereen”. Dat wil ik geloven, maar er is wel verschil. De directeur heeft deze pijn veroorzaakt, de anderen voor wie het pijnlijk is zijn er tegen hun schuld in verzeild geraakt. Hoe zou het taalgebruik in de nieuwsberichten zijn geweest als hij, zeg, jarenlang een greep in de kas had gedaan? Werd het moment dat het uitkwam dan ook ‘bijzonder pijnlijk’ genoemd voor hem?  

Een paar moedige vrouwen hebben de beerput bij The Voice opengetrokken en er sluiten zich steeds meer dappere mensen bij hen aan. Ik zie het als een profetische beweging voor gerechtigheid. Dat mensen weigeren zich langer dingen te laten welgevallen die niet goed voor hen zijn en die hen raken in de intimiteit van lichaam en ziel: vuile appjes, handtastelijkheden, grappen, verkrachting, intimidatie. Al die momenten dat er geen gelijkwaardigheid en geen wederkerigheid is, maar dat de een misbruik maakt van de kwetsbaarheid van de ander. Zo zijn we als mensen niet aan elkaar gegeven.  

Ik hoop dat ieder die zoiets overkomt de kracht vindt om de schaamte te overwinnen en te spreken. En dat er dan integer en met eerbied geluisterd wordt naar het verhaal van haar leven. Maar juist het zwijgen verbindt daders en slachtoffers. Door er niet over te spreken proberen slachtoffers nooit meer aan dat moment te denken. En doordat het verzwegen wordt hopen mannen dat hun schending van grenzen onbekend en dus onbestraft zal blijven. Aan het licht brengen is een volstrekt geweldloos middel met enorm effect. Daarom werkt Amnesty International ook volgens dit principe. En wat mij betreft schrijven we ‘aan het Licht brengen’ met een hoofdletter. Want het is licht dat te maken heeft met God.  

PS: Ik ben in dienst van de kerk en vind het vreselijk dat ook de kerk zich schuldig maakt aan de zonde van machtsmisbruik. Wie hierover anoniem wil spreken kan contact opnemen met www.SMPR.nl.